مطابق قوانین کشور سوئیس، کودکان تنها در این موارد از بدو تولد سوئیسی محسوب می‌شوند: فرزند والدینی که حداقل یکی از آنها سوئیسی باشد. فرزند یک مادر سوئیسی مجرد؛ فرزند یک پدر سوئیسی مجرد، در صورتی که قبل از رسیدن فرزند به سن قانونی، به پدر بودن خود اقرار کند. اگر یکی از دو والدین سوئیسی باشد، فرزندانی که در خارج از کشور به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شوند، تابعیت سوئیسی را دریافت می‌کنند.
سوئیس با این که اتباعش تابعیت دوگانه داشته باشند، مشکلی ندارد و اتباع سایر کشورهای جهان با به دست آوردن شرایط مندرج در قانون مهاجرت سوئیس می‌توانند تابعیت دائم این کشور را دریافت کنند.
۱- همسران شهروندان سوئیسی مقیم سوئیس، در صورتی که سه سال پیوند زناشویی داشته و در مجموعا پنج سال در سوئیس زندگی کرده باشند، از جمله یک سال بلافاصله پیش از ارائه درخواست دریافت شهروندی سوئیس در این کشور اقامت داشته باشند.
۲- همسران اتباع سوئیسی مقیم خارج از کشور، در صورتی که به مدت شش سال پیوند زناشویی داشته و علاقه آنها به سوئیس از جمله با مواردی همچون آشنایی با فرهنگ و زبان‌های رسمی این کشور و یا تجربه زندگی در این کشور قابل اثبات باشد.
۳- فرزندان بدون تابعیتی که حداقل پنج سال در سوئیس اقامت داشته باشند. (از جمله یک سال بلافاصله پیش از ارائه درخواست دریافت شهروندی سوئیس)
۴- فرزندان والدین دارای تابعیت سوئیس، در صورتی که در زمان درخواست والدینشان برای اخذ تابعیت زیر سن قانونی بودند و پیش از ۲۲ سالگی پروسه اخذ تابعیت را آغاز کردند. این افراد باید حداقل پنج سال در سوئیس اقامت داشته باشند. (از جمله یک سال بلافاصله پیش از ارائه درخواست دریافت شهروندی سوئیس)
۴- اگر حداقل به مدت پنج سال با حسن‌نیت ولی به اشتباه معتقد بوده‌اید که شهروند سوئیس هستید و در این مدت مقام‌های سوئیسی نیز با شما به عنوان یک شهروند سوئیسی رفتار باشند، می‌توانید برای اخذ تابعیت دائم این کشور درخواست دهید.
۵- خارجی‌های نسل سومی که شرایط زیر را دارند: حداقل یکی از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در سوئیس به دنیا آمده باشد یا اقامت دائم این کشور را کسب کرده باشد. حداقل یکی از والدین بیش از ده سال در سوئیس اقامت داشته باشد، اقامت دائم دریافت کرده باشد و دوره تحصیل اجباری در این کشور را حداقل به مدت پنج سال طی کرده باشد. افرادی که خودشان در سوئیس متولد شده‌اند، دارای اجازه اقامت هستند و حداقل پنج سال هم در مدارس تحصیل کرده‌اند.
البته تمامی افراد متقاضی تابعیت باید به مقام‌های اداره مهاجرت سوئیس ثابت کنند که به خوبی در این کشور ادغام شده‌اند. از جمله به جغرافیا، تاریخ و سیاست کشور آشنایی خوبی دارند، به زبان مسلط هستند (سطح B1 شفاهی و A2 به صورت کتبی) و نیز قادر به تامین هزینه‌های زندگی خود در سوئیس هستند و وابسته به کمک‌های اجتماعی نیستند. همچنین، خطری برای امنیت داخلی و خارجی سوئیس خطری ایجاد نمی‌کنند.
اخذ شهروندی عادی سوئیس چگونه است؟
این فرآیند پیچیده‌تر است، زیرا پروسه آن توسط مقام‌های شهرداری و ایالتی (کانتونی) نظارت و بررسی می‌شود. قاعده کلی این است که هر فردی که ده سال در سوئیس اقامت قانونی داشته باشد و دارای اجازه اقامت دائم (C) باشد، می‌تواند برای اخذ تابعیت دائم سوئیس به شهرداری یا ایالت محل اقامت خود درخواست دهد.
البته هر ایالت برای اعطای شهروندی این پیش‌شرط را قائل می‌شود که فرد متقاضی حداقل دو تا پنج سال را در شهر و ایالتی که تقاضا داده، اقامت داشته باشد.
با این حال، الزامات و رویه‌ها ممکن است از یک ایالت به ایالت دیگر یا حتی از یک شهر به شهر دیگر بسیار متفاوت باشد.