کاهش درد مزمن فیبرومیالژیا با دوزهایی از میکروب‌های روده

یک آزمایش اولیه کوچک و مطالعات روی موش‌ها ارتباطاتی بین فیبرومیالژیا و تغییرات میکروبیوم روده را نشان داده است.

رینا گرین، ساکن حیفا در اسرائیل، آنچه را که «جهان دردناک» خود می‌نامد، با یک کمردرد ساده در اواخر سال ۲۰۲۲ آغاز کرد. دو سال بعد، درد تمام بدن او را روزانه فرا گرفت و گاهی چنان شدید بود که نمی‌توانست از تخت بلند شود. داروهای مسکن و فیزیوتراپی کمک چندانی نکردند و او مجبور به استفاده از ویلچر شد. گرین به فیبرومیالژیا مبتلا است، بیماری مرموزی که با درد مزمن عضلانی و خستگی گسترده همراه است. علت این بیماری ناشناخته است و درمان آن دشوار.

اما هشت ماه پیش، گرین تحت یک درمان تجربی قرار گرفت: کپسول‌هایی حاوی میکروارگانیسم‌های زنده مشابه آنچه در روده انسان سالم یافت می‌شود. پس از این درمان، درد او به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت و گرین، که اکنون ۳۸ ساله است، توانست دوباره پیاده‌روی کند؛ کاری که از زمان تشخیص بیماری‌اش قادر به انجام آن نبود.

گرین یکی از ۱۴ شرکت‌کننده در آزمایشی برای بررسی مکمل‌های میکروبی در درمان فیبرومیالژیا بود. به جز دو نفر، همه شرکت‌کنندگان بهبود علائم خود را گزارش کردند. امیر مینربی، دانشمند حوزه درد در مؤسسه فناوری تکنیون در حیفا و یکی از برگزارکنندگان این آزمایش، می‌گوید: «این آزمایش بسیار کوچک است و باید نتایج را با احتیاط تفسیر کرد، اما نتایج به اندازه کافی امیدوارکننده هستند که ادامه دهیم.» نتایج این آزمایش و داده‌های دیگر درباره ارتباط فیبرومیالژیا با میکروب‌های روده امروز در مجله Neuron منتشر شده است.

میکروب‌های ایجادکننده درد

فیبرومیالژیا تا ۴ درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بدون آسیب بافتی رخ می‌دهد. در سال ۲۰۱۹، مینربی و همکارانش کشف کردند که میکروبیوم روده زنان مبتلا به فیبرومیالژیا به‌طور قابل‌توجهی با زنان سالم متفاوت است. این یافته باعث شد محققان بررسی کنند که آیا دوز میکروب‌های روده افراد سالم می‌تواند درد و خستگی ناشی از این بیماری را کاهش دهد. تحقیقات قبلی نشان داده بود که میکروب‌های روده ممکن است به‌طور غیرمستقیم بر سیگنال‌های شیمیایی مرتبط با درک درد تأثیر بگذارند.

محققان نمونه‌های بسیار کوچکی از مدفوع حاوی میکروب را از زنان مبتلا به فیبرومیالژیا و زنان سالم به موش‌هایی که هیچ میکروبی در بدنشان نداشتند، منتقل کردند. موش‌هایی که میکروب‌های زنان مبتلا به فیبرومیالژیا را دریافت کردند، نسبت به فشار، گرما و سرما حساسیت بیشتری به درد نشان دادند و علائم درد خودبه‌خودی بیشتری داشتند.

در مرحله بعد، تیم تحقیقاتی مدفوع زنان سالم را به موش‌هایی که قبلاً با میکروب‌های مرتبط با فیبرومیالژیا پر شده و سپس با آنتی‌بیوتیک درمان شده بودند، منتقل کردند. این موش‌ها پس از انتقال، علائم درد کمتری نشان دادند. اما موش‌هایی که هر دو انتقال را دریافت کردند ولی آنتی‌بیوتیک نگرفتند، بهبودی نداشتند.

سپس آزمایشی با ۱۴ زن، از جمله گرین، که فیبرومیالژیای شدید و مقاوم به درمان داشتند، انجام شد. همه شرکت‌کنندگان آنتی‌بیوتیک دریافت کردند و سپس به مدت ده هفته به‌طور منظم کپسول‌های حاوی باکتری‌های روده زنان سالم را مصرف کردند. دوازده نفر از آن‌ها بهبود علائمی مانند درد، اضطراب و اختلالات خواب را گزارش کردند. خستگی یکی از عوارض جانبی شایع این درمان بود.

محققان معتقدند میکروب‌های روده افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است سیستم ایمنی را تحریک کنند تا به مدارهای عصبی مرتبط با درد حمله کند. همچنین این میکروب‌ها ترکیباتی که توسط کبد انسان ترشح می‌شوند را به مولکول‌هایی تبدیل می‌کنند که می‌توانند حساسیت به درد را تحت تأثیر قرار دهند.