بازنشستگی

در اروپا تلاش دولتها برای افزایش سن بازنشستگی، با وجود استدلاهای اقتصادی درباره مزایای این کار، همچنان با واکنش تند افکار عمومی روبروست. با این وجود یک سوال کلیدی همچنان پابرجاست؛ اینکه چرا برخی از مردم زمان بازنشستگی خود را به تاخیر میاندازند؟ در سراسر اروپا، افزایش سن بازنشستگی به یک بحث پرتنش تبدیل شده است. با افزایش امید به زندگی، نسبت بازنشستگان به کارگران افزایش مییابد و منجر به افزایش فشار بر بودجههای دولتی میشود. یکی از استدلالات مخالفان در کشورهایی که اصلاحات بازنشستگی به بحث و جدال تبدیل شده، این است که افزایش سن بازنشستگی نمیتواند یک رویکرد «مناسب برای همه» باشد. زیرا با توجه به اختلاف در سطح دستمزدها، وضعیت سلامتی و وظایف حرفهای، تصمیم دولتها برای به تاخیر انداختن سن بازنشستگی ممکن است پیامدهای منفی برای گروهی از نیروهای کار در پی داشته باشد؛ بویژه آنهایی که مشاغل سختتر و درآمد کمتر همچنین وضعیت سلامتی ضعیفتری دارند. بنابراین دولتها هنگام تلاش برای پر کردن شکاف بهرهوری، باید ویژگی گروههای کارگری مختلف را در نظر بگیرند و در کنار اجبار به بازنشستگی دیرهنگام، فرصت بازنشستگی زودهنگام برای مشاغل خاص را نیز فراهم کنند. بر همین اساس به عنوان مثال در فرانسه، اگر در طول شب یا در دمای بسیار بالا یا بسیار پایین کار می کنید، میتوانید از فرصت بازنشستگی زودهنگام برخوردار شوید. عوامل بهداشتی برای کسانی که مجبور به ترک کار قبل از سن بازنشستگی هستند، یکی از عوامل کلیدی و تعیینکننده، موضوع سلامتی است. اگر از لحاظ فیزیکی قادر به ادامه کار نیستید، اکثر کشورها به شما اجازه می دهند که زودتر از موعد بازنشسته شوید. این بدان معناست که سرمایه گذاری در مراقبتهای بهداشتی، ابزاری مهم برای دولتهاست تا کارمندان را برای مدت طولانیتری در کار نگه دارند. البته همین موضوع گاه باعث میشود که برخی حتی برای مدتی بیش از انتظار در کار باقی بمانند. آرتور سیبولد، استادیار اقتصاد در دانشگاه مانهایم میگوید: «بطور کلی، نرخ مشارکت در سنین پیری، در مشاغل یقه سفید نسبت به افرادی که در مشاغل یقه آبی فعالیت دارند، معمولا بیشتر است.» همچنین در حالی که یک زندگی کاری طولانیمدت میتواند اثرات منفی بر سلامت افراد در برخی از حرفهها داشته باشد، برخی مطالعات نشان داده که به تعویق انداختن بازنشستگی، خطر زوال شناختی فرد را نیز کاهش میدهد. جذابیتهای مالی و سایر مشوقها در کشورهای اروپایی، کارمندان به دلیل دریافت حقوق بازنشستگی نسبتا متناسب با هزینههای زندگی، معمولا میتوانند با خیال راحت کار خود را در سن بازنشستگی ترک کنند. با این حال حتی زمانی که کارگران میتوانند بازنشسته شوند نیز برخی انگیزههای مالی ممکن است آنها را به ادامه کار تشویق کند. مثلا در بسیاری از کشورها به کارگران اجازه داده میشود که در صورت ادامه کار پس از رسیدن به سن بازنشستگی، بتوانند درآمدهای مکمل بازنشستگی خود را حفظ و جمعآوری کنند و حتی گاه مشوقهای مالیاتی برایشان در نظر گرفته میشود. به عنوان مثال در بلژیک، سیستم «flexi-job» به افرادی که قبلاً بازنشسته شدند اجازه میدهد تا به کار بازگردند و حقوق خود را بدون پرداخت مالیات دریافت کنند. شرایط کاری انعطافپذیر و داشتن یک محیط کاری مثبت نیز از دیگر شرایطی است که میتواند کارگران را برای بهتأخیر انداختن بازنشستگی تشویق کند. رضایت حرفهای یورونیوز با ادوارد (که ترجیح داده نام واقعی خود را ذکر نکند) و اخیراً در سن ۷۲ سالگی از شغل حسابداری بازنشسته شده، صحبت کرده است. او میگوید: «یک روز در خیابان با یک آشنای قدیمی برخورد کردم. وقتی به او گفتم که بازنشسته شدم، پاسخ داد که برای انجام این کار خیلی جوان هستم و "من دقیقاً همان چیزی هستم که او نیاز دارد". او اصرار کرد که به دفترش بروم و به این ترتیب یک هفته بعد، کار جدیدم را شروع کردم. تخصص من با کسب و کارش مناسب بود. من بیش از پنج سال بعد از سن بازنشستگی با آنها کار کردم و کاملاً از آن لذت بردم. من با یک تیم جوان کار کردم. آنها بسیار خونگرم بودند و احساس کردم زندگی جدیدی به دست آوردم. یادگیری در مورد نسلهای مختلف همیشه جالب است.» جین (که باز هم نام واقعیاش نیست) در مورد تصمیمش برای تغییر شغل و ادامه کار پس از سن بازنشستگی، با یورونیوز صحبت کرد. او که در کار اولش در امور مالی فعال بوده، اکنون در بخش فروش محصولات لوکس کار میکند و میگوید: «من خوداشتغال هستم و برایم مناسب است که به کار ادامه دهم. کاری که انجام میدهم عالی است، هم از نظر مالی و هم برای رضایت خودم. من از هیجان متقاعد کردن شخصی برای خرید چیزی که میفروشم لذت میبرم و این رضایت با افزایش سن کاهش نمییابد. گاهی اوقات به فکر کنار گذاشتن آن و بازنشستگی میافتم؛ اما بعد با خودم میگویم که در عوض چهکاری انجام دهم؟» موانع قانونی برخی کشورها برای بهتاخیر انداختن سن بازنشستگی در هلند قانونی وجود دارد که ادامه کار پس از رسیدن به سن بازنشستگی را دشوار میکند. در این کشور کارفرمایان میتوانند کارمندان خود را پس از رسیدن به سن بازنشستگی اخراج کنند و اگر کارمندی بعد از رسیدن به سن بازنشستگی در شرکت بماند، آنگاه کارفرما نیاز به دلیل دیگری برای اخراج او دارد. یکی دیگر از موانع «ادامۀ کار» برای آن دسته از کارکنانی که نزدیک به سن بازنشستگی هستند، تغییرات تکنولوژیکی است. زیرا کارکنان جوانتر معمولا آگاهیهای دیجیتالی بیشتری دارند و در مقابل، کارگران مسنتر ممکن است انگیزه کمتری برای دریافت آموزشهای دیجیتال داشته باشند. با این وجود از آنجا که در بسیاری از کشورهای اروپایی، شاهد کمبود نیروی کار در بسیاری از مشاغل هستیم، حفظ نیروی کار مسن برای شرکتها همچنان اهمیت زیادی دارد.

چرا بعضی‌ها همچنان به کار کردن ادامه می‌دهند؟